Czym jest JPK i kto jest zobowiązany do jego sporządzania?

JPK, czyli jednolity plik kontrolny, to wprowadzone przez Ministerstwo Finansów rozwiązanie, którego celem jest usprawnienie organów podatkowych i standaryzację przekazywania danych elektronicznych. Dzięki temu można szybciej przeprowadzać czynności kontrolne i identyfikację nieprawidłowości w zakresie rozliczeń podatku VAT. Sprawdź, na czym polega JPK i kogo obowiązuje.

Wprowadzenie JPK

Przed wprowadzeniem JPK w Polsce podobne rozwiązania zaczęły funkcjonować w Niemczech, Austrii, Francji, Portugalii i Luksemburgu. Założeniem tego rozwiązania jest uszczelnienie systemu podatkowego związanego z obrotem podatku VAT, który często prowadził do wyłudzeń skarbowych na dużą skalę. JPK to standard zbioru danych generowany z systemów informatycznych wspierających księgowość przedsiębiorców, którzy rozliczają się z VAT. Obowiązek przygotowania ksiąg i dowodów księgowych w postaci JPK dotyczy jedynie przedsiębiorców, którzy prowadzą poszczególne struktury za pomocą programów komputerowych. Uwzględnia to zarówno profesjonalne programy do fakturowania, prowadzenia księgowości i gospodarki magazynowej, jak i tabelek w MS Excel. Standaryzacja wynika z tego, by przedsiębiorcy, niezależnie od używanego systemu księgowego, wysyłali pliki danych, które Ministerstwo Finansów może porównać i zestawić z informacjami uzyskanymi od ich kontrahentów.

Rodzaje JPK

Jednolity Plik Kontrolny można podzielić na dwie grupy. Od lipca 2020 r. podatnicy VAT zamiast deklaracji VAT i pliku JPK-VAT zobowiązani są do składania pliku JPK_V7, czyli JPK wraz z deklaracją. JPK_VAT z deklaracją (JPK_V7M w przypadku rozliczeń miesięcznych i JPK_V7K w rozliczeniach kwartalnych) dotyczy ewidencji zakupów i sprzedaży VAT musi być wysyłany co miesiąc przez czynnych podatników VAT. Druga grupa dotyczy JPK składanych na żądanie organów podatkowych. Są to:

• JPK_KR – księgi rachunkowe,
• JPK_WB – wyciąg bankowy,
• JPK_MAG – magazyn,
• JPK_FA – faktury VAT,
• JPK_FA_RR – faktury VAT RR,
• JPK_PKPIR – podatkowa księga przychodów i rozchodów,
• JPK_EWP – ewidencja przychodów (ryczałt).

Podatnik powinien generować i przechowywać JPK do czasu, aż urząd skarbowy poprosi o jego przekazanie.

Charakterystyka JPK_V7

Nowy JPK składa się z dwóch części. Część ewidencyjna zawiera dane o sprzedaży i zakupach z danego okresu rozliczeniowego, a także szczegółowe dane informacyjne z podziałem na obowiązkowe i opcjonalne. Część deklaracyjna zawiera dotychczasowe pozycje deklaracyjne w nieco zmienionej formie. W przypadku comiesięcznego rozliczania VAT zarówno część ewidencyjną, jak i część deklaracyjną wysyła się co miesiąc, do 25. dnia miesiąca za miesiąc poprzedni. Jeśli ten dzień wypada w weekend lub święto, termin przesuwa się na najbliższy dzień roboczy. Rozliczanie kwartalne VAT z kolei wymaga wysyłania części ewidencyjnej co miesiąc, a części deklaracyjnej co kwartał.

JPK VAT z deklaracją można podpisać podpisem kwalifikowanym, profilem zaufanym ePUAP oraz za pomocą danych autoryzujących, czyli kwoty przychodu. Poprawne przesłanie pliku pozwala pobrać Urzędowe Poświadczenie Odbioru (UPO)